M. Kemal AYÇİÇEK- 22 Mayıs 2005 

Bayburt’un Kırkpınar köyünde her yıl Mayıs ayının ilk haftası yer yüzüne çıkan ve başta yılancık olmak üzere ağrılı tüm hastalıkları tedavi ettiğine inanılan yılanlar, bu yıl zorunlu da olsa adeta mesai artırdı. 10 gün süreyle ağrıyan yerlere bırakılan ve kendiliğinden ağrı varsa veya hastanın tedaviye gereksinimi varsa burada oturup masaj yapan yılanlar, sahiplenicilerinin isteği ile şimdi mesailerini bir ay sürdürüyor.

 Önceki yıllara göre sayıları oldukça artan yılanlar, bu tedaviye inanan insanlar için ilginç olmayı sürdürüyor. Daha önce yol yapım çalışmaları nedeniyle kırklar tepesindeki taşocağında patlatılan dinamitler nedeniyle sadece 3-5 tane yılanla tedavi eden köylü kadınlar, bu yıl 100’ün üzerinde yılanın çıkmasıyla da adeta bayram ettiler ve hastadan hastaya koşturup, kısa günün karından oldukça nasiplendiler. Ancak, önceki yıllarda “yılan yok” bahanesiyle yılan tedavisinin seansını 2 milyon 500 bin liraya uygulayan kadınlar, bu yıl aralarında anlaşarak 6 milyondan açtıkları seans ücretlerini sıkı pazarlıkla 2 milyona kadar indirebiliyor.

Yılanları sahipleniyorlar

Köylü kadınların çocuklarıyla birlikte güneşlenmek için yer yüzüne çıkan yılanlardan sahiplenebilmek için gun ağarırken çoluk çocuk yılan avına çıkarken, yılanları “tandır” adını verdikleri kuytu yerlerden tek tek toplayıp doktor yılanların sahibi oluyor.Yakalanan yılanlar, gündüzleri hastalara şifa dağıtırken geceleri de evlere götürülerek naylon kutular içinde toprak ve sütle besleniyor.Yılanlar sayesinde çok iyi para kazanan köylü kadınlar, buradan kazandıkları ücretlerle bir yandan çocuklarının düğün hazırlıklarını, asker harçlıklarını veya günlük ev ihtiyaçlarını karşılama imkanına kavuşuyor.

İşi istismara vardırdılar

Bayburt’un belki de en gözde turizm merkezi haline gelecek olan Kırkpınar köyünde yılanlı tedavide her kadının ayrı tavrı hastaların da yakınmalarına neden oluyor. Yurt içi ve yurt dışından bile tedavi amacıyla Kırkpınar’a gelen hastalar, “Yılanlardan gerçekten şifa buluyoruz ama burada işi sadece günlük kazanca dönüştürme gayreti var. Bize 5 milyon lira seans için dediler ama sadece ayağıma koydukları bir yılan için suya sokup çıkardıklarını bile sayarak 10 milyon ucret istediler.Oysa biz 2 milyon liraya anlaşmıştık.kısaca fırsatçılık yapıyorlar. Aklı başında insanlar yok, bu işi kadınlar ele almış ve çocuklarla birlikte onlar yılan oturtuyorlar” diye yakınıyorlar.

Nihayet dağ, korumaya alındı

Çevredeki yol yapım çalışmaları nedeniyle yılanların barındığı Kırklar dağında taş ocağı işletilmesi nedeniyle yılanların nesli tükenmeye yüz tutmuşken, yılanlı tedavinin yaygınlaşması ve çevrecilerin ve medyanın da etkisiyle kırklar dağı 2683 sayılı yasa kapsamında koruma altına alındı.Böylece yılanlar da da önceki yıllara oranla hızla artış gözlendi. Yılancık ve çeşitli cilt hastalıklarının yanı sıra ağrılı hastalıklarda da şifa dağıttıklarına inanılan Yılanlar sayesinde Kırkpınar köyü, Bayburt valiliğince de değerlendirmeye alınarak, yılanların bulunduğu ve gözeler olarak da adlandırılan kırkpınara adını veren su kaynakları çevresi düzenlemeleri ve piknik alanlarının yapımına başlandığı belirtildi.

İleride kırkpınar’da “yılan şenlikleri” ne dönüşebilecek etkinlikler için alt yapı çalışmaları sürerken, bölgede incelemelerde bulunan Atatürk üniversitesi Zooloji Ana Bilim Dalı Başkanı M. Cemal Oğuz, bu yılanların suya bağımlı canlılar olduğunu ve zehirsiz yılan olduklarını belirtirken, henüz tıp alanında yılanların tedavisine yönelik bir çalışmanın bu bilgede yapılamamış olduğunu ancak üzerinde çalışılmaya değer bulgular edindiklerini ifade ediyor.Yılanların böcek, küçük kurbağa ve balıklarla beslendiğine dikkat çeken Prof Oğuz, yılanların tam sucul ve yarım sucul karasal yerlerde yaşayabilen natriks cinsine ait yılan türleri olduğunu kaydetti.

Yatalak gelip yürüyüp gidenler var 

Yılanlardan şifa bulduklarına inanan ve zaman zaman buraya akın eden hastaların anlattıklarına bakılırsa yılan konulan yerlerdeki ağrılardan geçici bir sürede olsa kurtulduklarını ve çok büyük rahatlama hissettiklerini belirtirken, köy sakinleri de buraya Adana’dan, Urfa’dan, izmir’den ve hatta Almanya’dan bile yatalak gelip yürüyerek giden bir çok hastanın varlığına tanıklık ettiklerini söylüyorlar.

Efsanesi var

Yılanların çıktığı Kırkpınar köyündeki gözeler mevkiindeki bir değirmen de geçen bir efsaneyi bilenler şöyle anlatıyor; “Kırkpınar dağının gözeler kısmında bir değirmen varmış ve bu değirmenin sahibi de muhterem bir zadmış.zare (buğday) getiren vatandaşlar, getirdikleri darının öğütülmesini beklerken piknik de yaparlarmış. Bir gün bir alim gelmiş elindeki badila (El sepeti) yumurtalarla

Nasıl gidilir...

Yılanlı tedavi için eğer Kırkpınar’a gitmeyi düşünürseniz Uçak’ la Trabzon’a ve oradan da karayolu ile Bayburt’a geçerken Bayburt’a 30 kilometre kala Akşar Beldesi’nden sağa ayrılan toprak yol ile ulaşılabilir.Trabzon otogarından Bayburt’a her saat başı otobüs kalkıyor. doluymuş.Değirmene gelenlere ikram edilmek üzere gelen bu yumurtaların dağıtılmasından sonra badila bir ağaca asılmış.bir gün sonra bir kuçuk kız, bu ağaca çıkıp badiladan yumurta almak istemiş ama sepetin içindeki yılanları görünce ağaçtan düşüp bacağını kırmış.Bunu gören değirmenci de her zaman yemlediği yılanlara, “ağrı çekenlere şifa olasınız,yoksa soyunuz tükene” diye beddua etmiş ,yılanlar o bacağı kırılan kızı gizlice tedavi edip sağlığına kavuşturmuş ve o gündür bugündür yılanlar bu işi hep sürdürür olmuşlar.

Yılanlı tedavinin "doktor yılan"larının sahibi" genelde bayanlar oluyor.Çocuklarda yarımcıları tabi