Dışardan bakıldığında Karadeniz bölgesi, alternatif turizmde Türkiye için büyük bir fırsat! Elbette önemli bir gelişmedir, karadeniz bölgesinin turizme açılması ama bu bölgenin Turizm hareketi, öyle her ilçenin kaymakamına, her beldenin seçilen belediye başkanına veya her ilin valisinin bireysel inisiyatiflerine bırakılarak şekillenmemeli. Bir bölgesel planla, şenliklerinden tutun (Yayla konserleri hariç) yaylalardaki yapılaşmaya kadar tümünü kapsayan geniş ve kapsamlı bir Turizm haritasının oluşturulması lazım. Devlet, bu turizm işini “koyunu saldım bayıra, Allah onu kayıra” mantığı ile işi sadece bireylerin sırtına yıkmamalıdır.
Rize valisi Zekeriya Şarbak ne diyor, Ayder’deki çirkin yapılaşma ile ilgili, “yaylada 4 katlı konut yapmışlar, yıksınlar, gerekirse kendi ellerimle gider ben yıkarım” mealinde bir ifade. Bu kararlılık ifadesidir de, bu valilerimizin sözleri, ne kadar “inandırıcı”lık içeriyor. Bir ile bir vali geliyor, adam güzel şeyler yapacak, planları var, uygulayacak ama bir bakıyorsunuz “ hoop bir kararname”, bakmışsınız vali, o söyledikleri sözler hafızalardayken bir başka ile veya merkeze çekiliyor. Nasıl olacak böyle bir durumda planlı bir gelişme? Olur mu? Aynı şey, Trabzon Valisi Dr. Recep Kızılcık,, Ordu valisi Ali Kaban, Artvin Valisi Mustafa Yemlihalıoğlu, Gümüşhane valisi Enver Salihoğlu, Bayburt Valisi Kerem Al, Giresun Valisi Mustafa Yaman, Samsun valisi Hasan Basri Güzeloğlu için de geçerlidir. O zaman Bu valilerimizi, icraatlarını ya yapacakları süre garantisi ile bu illere atayın ya da valilerin sırtına böylesine bir yük bindirmek yerine bu işi merkezi bir sistemle ve de ciddiyetle sahiplenin!
Kültür ve Turizm Bakanlığı, karadenizdeki yayla , kış veya su sporları ile ilgili Bakanlar Kurulunca Turizm Merkezi ilan edilen yerler başta olmak üzere tüm bu alanların hem çirkin yapılaşmalarından ve hem de planlı ve kalıcı gelişimine ön ayak olmalıdır. Bakın Bakanlar Kurulunca Bölgemizde Turizm merkezi ilan edilen yerler;
1- Giresun Bektaş yaylası Turizm Merkezi(1990-yayla-kış)
2- Trabzon Akçaabat Karadağ Turizm Merkezi (1990- yayla)
3- Trabzon Tonya Armutlu, Gümüşhane Kürtün Erikbeli (1990 – yayla)
4- Artvin Kaçkar Turizm merkezi (1991-yayla)
5- Artvin Kafkasör Turizm Merkezi ( 1991 – yayla)
6- Giresun Kümbet yaylası Turizm merkezi ( 1991 – yayla)
7- Giresun Yavuzkemal yaylası Turizm Merkezi (1991- yayla)
8- Gümüşhane Zigana Turizm Merkezi (1991- yayla-kış)
9- Ordu Çambaşı yaylası Turizm Merkezi (1991- Yayla)
10-Ordu Akkuş Argın Yaylası (1991- yayla)
11-Ordu Aybastı Perşembe Yaylası Turizm Merkezi(1991- yayla)
12-Rize Anzer Turizm Merkezi (1991- yayla)
13-Sinop Ayancık Akgöl Turizm Merkezi (1991- yayla)
14-Sinop Kozfındık Bozarmut Yaylası Turizm Merkezi (1991- yayla)
15-Sinop Türkeli Kurugöl Turizm merkezi (1991 –yayla)
16-Trabzon Maçka Şolma Turizm Merkezi (1991- yayla)
17-Trabzon Araklı Pazarcık Yaylası Turizm merkezi ( 1991 – yayla)
18-Bayburt Kop Dağı Turizm Merkezi (1993 yayla- kış)
19-Rize Çamlıhemşin Ayder Kaplıcası Turizm Merkezi (1995 – yayla-kaplıca- kış)
20-Ordu Mesudiye Keyfalan yaylası Turzim merkezi (1995 -yayla)
21-Ordu Mesudiye Yeşilce Topçam Yaylası Turizm merkezi ( 1998- yayla)
22-Trabzon Araklı Yeşilyurt Yılantaş yaylası (1998- yayla)
Hep kendi kaderlerine terk edilmiş konumdadır. Bunlardan belki bir kaçtanesine özel önem atfedilirken, bir çoğunda hala bir gecelik konaklama imkanı ve fırsatı tanınmamıştır. Bakın kimi yaylalar, başka bir il sınırındayken diğer il halkının yoğunlukla kullanımına açıktır. Mesela, sınırları Gümüşhene de veya Bayburt’ta, veya Erzurum’da olan yerler Artvin, Rize, Trabzon, Giresunlularca yayla olarak kullanılır. Bu kadar iç içe girmiş bir bölgedeki Turizmin öyle her ilin valisinin kendi anlayışına göre gelişmesini beklemek, çirkin yapılaşmanın da olmasını beklemekten başka bir şey değildir.
Yine bir örnek olarak vermeme gereken Trabzon’un Dünya’ca ünlü, şuanda da özellikle Arap ve İranlı turistlerin ilgi odağındaki Uzungöl Turizm Merkezi, oradaki yerel yönetimin elinde çirkin yapılaşmanın kurbanıdır. Oysa oraya ilk tesisi yaparken kendisine “deli” denen Dursun Ali İnan’a bir yetki verilseydi, sadece Uzungöl’ün Turizme hazırlanmasında bir danışılsaydı bugün ki yapılaşma olmazdı. Hatta yetki verilmesine gerek yok, sadece dinlenseydi bile bugün ki duruma hiç gelinmezdi!
Bir düşünün şimdi, 1991 yılında yayla Turizmi için Turizm Merkezi ilan edilen Araklı Pazarcık Turizm merkezi, ilk kez bu yıl yani aradan 18 yıl geçtikten sonra hizmete açılabildi. O da hala bir konaklama tesisi bile bulunmadan. İşi sadece o arazide daha önceden evi olan insana on yıllığına vermekle yetinmişler. Şimdi bir insan, kendi imkanlarıyla orasını nasıl bir Turizm Merkezi haline getirebilir? Bunun profesyonel bir düşünceyle şekillenmesi gerekmez mi? Adamın parası varsa, olan parasını nereye nasıl harcasın veya elinde bir tesis kuracak parası var mıdır? Ayrıca Turizm Merkezlerinin işletmesini alanlar, bir Turizm merkezini oluşturmak için yeterli bilgi, donanım ve tecrübeye sahipler midir ? Değilse bunlara profesyonel bir destek verilmesi gerekmez mi? İlla her şeyi “kitabına uyduracağız” diye, belli bir mesai kavramıyla mı ele almak zorundayız? Turizmde mesai kavramı olur mu?
Aynı şeyi Zigana, Anzer, Yılantaş, Şomla, Armutlu, Karadağ, Kürtün Erikbeli, yavuz kemal Turizm Merkezleri içinde geçerlidir. Kısaca anlatmak istediğim, bizim Kültür ve Turizm Müdürlüklerimiz ve Çevre ve orman Bakanlığımızın ilgili birimleri, işler güzel gidince o işi sahiplenmek yerine işin gerçekten sahipleri olsunlar. Rol yapmasınlar, görev ve sorumluluklar salt kağıt üzerindeki gibi kalmasın. Sahada, vatandaşların gerçek ihtiyaçlarını sümen altı edip, talep ve isteklerine mesafeli durup, bürokratik aşmazlara itip, görev yapıyormuş gibi gözüküp, rol yapmayı bıraksın ve bu Turizm Merkezlerine el versinler. Tabiî ki valilerimiz de bu konularda sanki daha önceden bu illerde valiler yokmuş da kendileri bir eksik görmüş gibi çirkin yapılaşmaya müdahale edecekmiş havasına girmesinler. Kalın sağlıcakla.
Not: bu yazım aynı zaman da www.karadenizolay.com , www.kuzeyhaber.com , www.24haber.net ve Hizmet Gazetesi’nde yayınlanmaktadır