M. Kemal AYÇİÇEK- Eylül 2012

Türkiye’den Rusya’ya Turist olarak vizesiz giden  yüzlerce işçi, Rusya’nın  2014 kış  olimpiyatlarının yapılacağı Sochi kenti yakınlarındaki  Polyana’da inşaatlarda çalıştırılmak üzere Rusya’ya  götürülüyor ancak son aylarda giden işçiler, perişan halde geri dönmek zorunda kalıyor.Taşeron inşaat firmalarının tuzağına düşen Türk işçiler, çalıştıklarının karşılığını almak bir yana, beş parasız olarak gerisin geri Türkiye’ye gönderiliyor. Turist işçiler, “Türkiye’ye gelebildiğimize bile seviniyoruz çünkü Rusya’da taşeron  inşaatçılar cirit atıyor.Orada mağdur olup  Türkiye’ye gelemeyen işçiler var” diyerek, olaya yetkililerin el koymasını istiyor.

Rusya’ya vizelerin kalkdırılmış olmasını fırsat bilen işçi simsarları ve bazı uyanık inşaat kalfaları, Türkiye’nin bir çok yerinden “Rusya’da çalıştırmak üzere” işçi avına çıkıyor. Antalya’dan Kahraman Maraş’a, Kütahya’dan Ankara’ya, Çorum’dan Tekirdağ’a kadar,Düzce’den Hatay, Adana, Afyon,Sakarya,Denizli, Çanakkale, Rize, Tokat’a kadar  ülkemizin her yanından götürülen Tursit işçiler, bir sonraki gemi ile gerisin geri türkiye’ye hemde peş parasız olarak perişan halde dönüyor. Hatta Rusya’da dönüş için feribot bileti alamayıp orada kalan çok sayıda turist işçinin sochi’de parklarda yattığı belirtiliyor. Turist işçiler, Rusya’da kendilerine, “Trabzon’da sizi karşılayıp, ücretiniz orada ödenecek” denildiği halde, Trabzon limanına geldiklerin de de ne şirket yetkilisinin ne de kendilerini karşılayan kimse bulamadıklarını belirtirken, parasız pulsuz kalmanın yanında çektikleri sıkıntıları anlatmakla bitiremiyorlar.

Rusya’ya Turist olarak gidip bir hafta sonra geri dönen turist işçilerden Abdurrahman Zor(34), Cumhur Polat(22) Turan Taşçı (28), tanıyıp bildikleri insanların sözüne güvenerek Rusya’ya gittiklerini ama orada  umduklarını bulamadıklarını ifade ederken, “Bir Rusya mecarası oldu bizim için, gezmiş olduk, yaptığımız masraf, çektiğimiz çile yanımıza kar kaldı. Parasız pulsuz döndük ama biz dönebildiğimize şükrediyoruz, orada gemiye kadar gelip, parasızlık yüzünden geri dönenler oluyor, Türkiye’ye gelmek isteseler de gelemiyorlar. Bize Sochi dendi ama biz  Polyana denilen  dağ başında bir şantiyeye  götürüldük,saat ücreti 6 dolar dendi, orada 4 dolar üzerinden hesapladılar ama para bile vermediler. yemek yemek için beş kilometre yol yürüyoruz, ranzalar üst üste bir odada 8 kişi kalıyoruz.banyo yapmak ayrı sıkıntı,kuyruğa giriyoruz. çalışma ortamı berbattı, bize burada anlatılan şartların yüzde onu bile yoktu, çok şükür ülkemize dönebildik” derken yaşadıklarına yarı şaka yarı ciddi gülüyorlar..

Oğlumu göndermem, ben gideceğim

İnşaat kalfası Ali Cinoğlu (Ardeşen),  İzmir’den Ardeşen’e  gelen bir işçi simsarı ile  parkta birkaç arkadaşla  birlikte konuştuklarını  ve oğlunun da aralarında bulunduğu birkaç kişi ile birlikte Rusya’ya turist olarak gittiğini belirterek, yaşadıklarını şöyle anlatıyor;

“Bize saat ücretini 6 dolar olarak burada konuştuk gittik ama orada saat ücreti 4 dolara indi.Polyana’da kalma, yeme, içme, yatma ve barınma ve şantiye ile inşaat arası servis  onlara ait olmak üzere gittik ama çok sıkıntılar yaşadık. Ben kalfayım ve hem oğlumun hem de kendi alacaklarımı kurtarmak için tekrar döneceğim Rusya’ya, alacağımı kurtarana kadar katlanacağım ama oğlumu götürmeyeceğim, onun parasını da ben alacağım. Kendi çevrem sayesinde ben kendimi kurtarabilirim belki ama çok sayıda insan tabi mağdur oluyor. Rusya’da her hangi bir inşaatı alan ana şirketler, o inşaatları taşeron firmalara yaptırıyor. O taşeron firmalar da çekebildikleri kadar işçiyi oraya götürüp, onlar üzerinden kelle başına belli ki bir çıkar sağlıyorlar.Bazı firmaların isimleri var ama kimseyi töhmet altında bırakmak istemem, fakat bu işe devletimizin bir el atması lazım, bu sorun sarmalı ile çok sayıda insan mağdur oluyor, buna dur demek lazım. Yoksa orada kalanlar için bizim Rusya’daki konsolosluğumuz, “biz sadece Türkiye’ye göndermek için yardımcı olabiliriz” diyorlar, başka bir şey yapamıyorlar çünkü Turist olarak gezmeye gitmişsin Rusya’ya, yani doğru dürüst bir işçi vizesi veya teknik vize yok, vizesiz bir turist gibi gidip orada inşaatta çalışıyorsun tabi o zaman kimseden destek bulamıyor, ortada kalıyorsun. Akıllı olan eline davet almadan Rusya’ya gitmez”

Kimse gitmesin

Rusya’da işini sıkı yapan 10 inşaat firması bulunduğunu bunun dışında inşaat işlerinde genellikle ne olduğu belli olmayan taşeron firmalar bulunduğunu ve bu taşeron firmaların özellikle Turist işçi götürdüklerini belirten bir inşaat yetkilisi, Turist işçilerin yaşadığı sorunların Rusya ile vizelerin kaldırılmasından kaynaklandığını belirterek, “Hiç kimse, kendisine Rusya’da iş vaad edenlere inanmasın. Tursit olarak vizesiz Rusya’ya giden işçilerin kimi Sochi şehrinin adından ve orada özellikle Rus bayan merakından perişanlık çekiyor. Kimi çalıştığı yeri beğenmiyor, kimi inşaat çalışma ve konaklama yerlerini beğenmiyor ama çoğunluğu da bazı uyanık inşaat kalfalarının her götürdüğü işçi başına bin veya bin 500 dolar gibi götürdükleri işçileri kendilerine borçlandırarak dolandırmasından perişan oluyor.Vize olmayınca Rusya’ya Tursit olarak giden işçiler, 25 gün sonra geri dönmek zorundalar,Teknik vize ile geçenlerse  eğer bir iş bulabilmiş ve işi iyi yapıyorsa o zaman Rusya’ya giriş- çıkış için Abhazya’ya geçip tekrar Rusya’ya dönüyorlar. Turist işçilerin Rusya’da perişan olmaması için vize uygulanması veya kapılarda Rusya’ya gidenin cebinde para olup olmadığı sorulmalı, aksi halde bu tursit işçi olayı her iki ülke de istismar edilebiliyor. Rusya, sokakta kalan işçilere ceza yazıyor veya inşaat şanriyelerini basıp, kaçak çalıştığını tesbit ettiği işçi başına ceza uygulayabiliyor. Bu da onların işine geliyor ama olan bizim buradan iş için götürülen insanlarımıza oluyor”

Antalya’dan Rusya’ya deniz yolu ile gitmek için Trabzon’a gelen “Çınar- yapı” adı altında, kartvizitinde  ise açılımı “Çinarer inş.taah.inş malz.ith. ihr.ltd.şti” olan O. Ersin Göksan, Rusya’dan Türkiye’ye geri dönen işçilere sadece memleketlerine gidebilecekleri kadar avans dağıtırken, kendilerinin başkaları gibi Turist işçileri yüzüstü bırakmadıklarını belirterek, “ Biz işçilerin pasaportlarını, yol paralarını veriyor Rusya’ya götürüyoruz ama öyle işçiler var ki sırf Rusya’ya Nataşa merakını gidermek için gidiyor. Sonra işi beğenmiyor, barınma yerini beğenmiyor geri dönmek istiyor, hak edişi belli zamanlarda ödüyoruz, onlar hemen dönünce de biz arada eziliyoruz, karşı taraftan alamadığımız parayı işçiye hemen nasıl verebiliriz” diyerek, kendilerinin işçileri mağdur etmediklerinde ısrar ediyor.